veri tabanı yönetim sistemleri ne demek?
Veritabanı Yönetim Sistemleri (VTYS)
Veritabanı Yönetim Sistemleri (VTYS), verilerin depolanmasını, yönetilmesini, sorgulanmasını ve güvenli bir şekilde erişilmesini sağlayan yazılımlardır. Bir VTYS, verileri organize bir şekilde saklar ve kullanıcıların verileri oluşturmasına, okumasına, güncellemesine ve silmesine (CRUD işlemleri) olanak tanır.
Temel Bileşenler:
- Veritabanı (Database): Birbiriyle ilişkili verilerin organize edilmiş bir koleksiyonudur. (https://nedemek.page/kavramlar/veritabanı)
- Veritabanı Şeması (Database Schema): Veritabanının yapısını, tabloları, sütunları ve veri tiplerini tanımlayan bir yapıdır.
- Veritabanı Motoru (Database Engine): Verileri depolama, alma ve güncelleme işlemlerini gerçekleştiren temel yazılımdır.
- Sorgu İşlemcisi (Query Processor): Kullanıcıların veritabanına gönderdiği sorguları (genellikle SQL) yorumlar ve veritabanından istenen verileri elde eder.
- İşlem Yöneticisi (Transaction Manager): Veritabanı işlemlerinin güvenilir bir şekilde yürütülmesini sağlar. (https://nedemek.page/kavramlar/İşlem%20Yöneticisi)
- Depolama Yöneticisi (Storage Manager): Verilerin fiziksel olarak depolanmasını ve erişilmesini yönetir.
VTYS'nin Faydaları:
- Veri Tutarlılığı (Data Consistency): Verilerin doğru ve güncel kalmasını sağlar.
- Veri Bütünlüğü (Data Integrity): Verilerin tutarlı ve geçerli olmasını zorlar.
- Veri Güvenliği (Data Security): Yetkisiz erişimi engeller ve verilerin korunmasını sağlar.
- Veri Yedekliliği (Data Redundancy): Verilerin kopyalarını saklayarak veri kaybını önler.
- Veri Paylaşımı (Data Sharing): Birden fazla kullanıcının aynı verilere erişmesini ve kullanmasını sağlar.
- Veri Standardizasyonu (Data Standardization): Verilerin belirli bir formatta saklanmasını sağlayarak veri analizini kolaylaştırır.
- Veri Erişim Kontrolü (Data Access Control): Kullanıcıların verilere erişimini kısıtlayarak güvenliği artırır.
VTYS Çeşitleri:
- İlişkisel Veritabanı Yönetim Sistemleri (RDBMS): Verileri tablolar halinde saklar ve tablolar arasındaki ilişkileri tanımlar. (Örn: MySQL, PostgreSQL, Oracle, SQL Server) (https://nedemek.page/kavramlar/İlişkisel%20Veritabanı)
- Nesne Yönelimli Veritabanı Yönetim Sistemleri (OODBMS): Verileri nesneler halinde saklar.
- NoSQL Veritabanları: İlişkisel olmayan veri modellerini kullanır (örneğin, belge tabanlı, anahtar-değer, grafik tabanlı). (https://nedemek.page/kavramlar/NoSQL)
- Bellek İçi Veritabanları (In-Memory Databases): Verileri RAM'de saklar, bu da çok hızlı erişim sağlar.
Temel VTYS İşlemleri:
- Veri Tanımlama (Data Definition): Veritabanı yapısını tanımlama (tablolar, sütunlar, veri tipleri vb.).
- Veri İşleme (Data Manipulation): Veri ekleme, silme, güncelleme ve sorgulama.
- Veri Kontrolü (Data Control): Kullanıcı erişim haklarını yönetme ve veri güvenliğini sağlama.
Popüler VTYS Örnekleri:
Bu bilgiler, Veritabanı Yönetim Sistemleri (VTYS) hakkında temel bir anlayış sağlamayı amaçlamaktadır. Daha derinlemesine bilgi edinmek için yukarıdaki bağlantılardan ilgili kavramları inceleyebilirsiniz.